Zapalenie trzustki u psa – przyczyny, objawy i skuteczne leczenie

Zapalenie trzustki u psa to poważne schorzenie, które może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci zwierzęcia. Trzustka jest organem odpowiedzialnym za produkcję enzymów trawiennych oraz hormonów regulujących poziom cukru we krwi. Gdy dochodzi do jej zapalenia, enzymy zaczynają działać jeszcze przed wydostaniem się do jelita cienkiego, co prowadzi do samostrawienia tkanki trzustkowej i poważnego uszkodzenia narządu. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia są kluczowe dla ratowania życia psa.

Przyczyny zapalenia trzustki u psów

Zapalenie trzustki może mieć wiele przyczyn, ale najczęściej rozwija się na skutek błędów dietetycznych lub predyspozycji genetycznych. Choroba może przybierać postać ostrą, która pojawia się nagle i jest bardzo bolesna, lub przewlekłą, która rozwija się stopniowo i stopniowo uszkadza trzustkę.

Główne przyczyny zapalenia trzustki u psów:

1. Nieodpowiednia dieta
   • Spożycie tłustych, ciężkostrawnych posiłków, np. resztek ze stołu lub tłustego mięsa, może wywołać nagły atak zapalenia trzustki.
   • Nadmierna ilość węglowodanów i niskiej jakości karmy również może przyczyniać się do osłabienia funkcji trzustki.
2. Otyłość
   • Psy z nadwagą są bardziej narażone na rozwój stanów zapalnych trzustki, ponieważ tkanka tłuszczowa sprzyja stanom zapalnym i zaburza metabolizm organizmu.
3. Predyspozycje genetyczne
   • Niektóre rasy psów są bardziej podatne na zapalenie trzustki, w tym:
     • Miniaturowe sznaucery
     • Yorkshire terriery
     • Cavalier King Charles spaniele
     • Owczarki niemieckie
     • Cocker spaniele
     • Border collie
4. Choroby współistniejące
   • Cukrzyca
   • Niedoczynność tarczycy
   • Zespół Cushinga (hiperadrenokortycyzm)
   • Dyslipidemia (zaburzenia metabolizmu tłuszczów)
5. Niektóre leki
   • Kortykosteroidy
   • Leki moczopędne
   • Niektóre antybiotyki
6. Urazy i operacje
   • Uderzenia w brzuch, wypadki lub operacje mogą prowadzić do mechanicznego uszkodzenia trzustki i wywołać stan zapalny.

Objawy zapalenia trzustki u psa

Zapalenie trzustki może objawiać się różnorodnymi symptomami, które często są niespecyficzne i mogą sugerować inne choroby przewodu pokarmowego. Warto jednak zwrócić uwagę na następujące objawy:

• Nagłe wymioty – często uporczywe, niezwiązane z przyjmowaniem pokarmu.
• Brak apetytu – pies odmawia jedzenia, nawet jeśli wcześniej nie miał problemów z apetytem.
• Ból brzucha – zwierzę może unikać dotykania w okolicy brzucha, przyjmować pozycję „modlitewną” (przednie łapy wyciągnięte, tylna część ciała uniesiona).
• Biegunka – często o tłustej, jasnożółtej konsystencji.
• Osłabienie i apatia – pies jest ospały, niechętnie się porusza, unika kontaktu.
• Gorączka – w przypadku ostrego stanu zapalnego temperatura ciała może wzrosnąć.
• Odwodnienie – suche błony śluzowe, zapadnięte oczy, brak elastyczności skóry.
• Zażółcenie błon śluzowych – w ciężkich przypadkach może wystąpić żółtaczka z powodu uszkodzenia wątroby.

Ostre zapalenie trzustki rozwija się gwałtownie i wymaga natychmiastowej interwencji weterynaryjnej. Przewlekłe zapalenie może postępować powoli, prowadząc do stopniowego uszkadzania narządu.

Diagnostyka zapalenia trzustki

W celu potwierdzenia zapalenia trzustki weterynarz przeprowadza dokładne badania diagnostyczne, w tym:

• Badania krwi
  • Wzrost poziomu enzymów trzustkowych (lipaza i amylaza)
  • Podwyższone wskaźniki stanu zapalnego (CRP, leukocyty)
  • Badanie poziomu glukozy (w przypadku cukrzycy)
• Testy specyficzne dla trzustki
  • Specyficzna lipaza trzustkowa (cPL) – test wykrywający enzymy trzustkowe w surowicy krwi
• USG jamy brzusznej
  • Pozwala ocenić stan trzustki i wykryć obrzęk, martwicę lub inne zmiany patologiczne.
• RTG jamy brzusznej
  • Może pomóc wykluczyć inne choroby, takie jak niedrożność jelit.

Wczesna diagnostyka i szybkie wdrożenie leczenia mogą znacząco poprawić rokowania psa.

Leczenie zapalenia trzustki u psa

Leczenie zapalenia trzustki jest kompleksowe i zależy od stopnia zaawansowania choroby.

Terapia szpitalna w ostrym zapaleniu trzustki

• Intensywna terapia płynowa (kroplówki) – zapobiega odwodnieniu i wspomaga eliminację toksyn.
• Leki przeciwwymiotne i przeciwbólowe – w celu złagodzenia bólu i nudności.
• Antybiotyki – w przypadku podejrzenia wtórnej infekcji bakteryjnej.
• Leki zmniejszające wydzielanie enzymów trzustkowych – aby zmniejszyć dalsze uszkodzenia trzustki.

Dieta po zapaleniu trzustki

• Niskotłuszczowa karma weterynaryjna – łatwostrawna, bogata w białko, ale o obniżonej zawartości tłuszczu.
• Małe, częste posiłki – aby nie obciążać trzustki.
• Unikanie przekąsek i resztek ze stołu – szczególnie tłustych i wysokoprzetworzonych produktów.

Leczenie przewlekłego zapalenia trzustki

• Kontrolowanie diety i masy ciała
• Suplementacja enzymów trzustkowych – wspomagająca trawienie w przypadku niewydolności trzustki.
• Regularne wizyty u weterynarza – aby monitorować stan zdrowia psa.

Jak zapobiegać zapaleniu trzustki u psa?

• Dbanie o zdrową dietę – unikanie tłustych pokarmów, gotowych przekąsek dla ludzi i niezdrowych resztek jedzenia.
• Regularna aktywność fizyczna – pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i zdrowie metaboliczne.
• Profilaktyczne badania krwi – szczególnie u psów ras predysponowanych do problemów z trzustką.
• Monitorowanie reakcji na leki – niektóre środki farmakologiczne mogą zwiększać ryzyko zapalenia trzustki.

Zapalenie trzustki u psa to poważne schorzenie, które wymaga szybkiej interwencji i starannej opieki. Właściwa dieta, odpowiednia profilaktyka i regularne wizyty u weterynarza mogą pomóc w zapobieganiu tej groźnej chorobie.